Wacław Potocki
_
Obustronne rozjątrzenie, wywołane przez ciągłe ponawianie się tych rozbójniczych najazdów, zwiększyła znacznie samowolna wyprawa Stefana Potockiego do Wołoszczyzny dla
popierania przeciw Turcji zabiegów Mohiły, zakończona klęską polskiego hufca pod Dzieżą.
Wywołane przez to zawikłania doprowadziły do istotnej wojny, która się zakończyła nową, straszną klęską rycerstwa polskiego na polach Cecory.
Dwukrotne powodzenie tak ozuchwaliło i zachęciło Turków, iż chcąc stanowczo zabezpieczyć się zarówno od najazdów kozackich, jak i wtrącania północnych sąsiadów w sprawy
chrześcijańskich prowincji swego państwa, podejmują olbrzymią wyprawę dla zgniecenia zupełnego Rzeczypospolitej.
_Teć były proscenia, że rzekę po nasku, _
_Posełkowie chocimskiej wojny, której trzasku _
_Pełen był świat, —_
powiada Potocki, kończąc część pierwszą swego utworu
opisem klęski cecorskiej, słabszym o wiele od ciekawej i pięknej miejscami opowieści, jaką pomieścił Twardowski we _Władysławie IV.
_
Przedmiotem części drugiej są narady i przygotowania wojenne, odbywające się zarówno na dworze tureckim, jak i na polskim.
Porywczy Osman, w młodzieńczym swym zapale, „Już w Krakowie popasa, już koń poi w Wiśle”.
A dla tym pewniejszego dopięcia swych zuchwałych planów gromadzi olbrzymią armię:
_Dzieci tylko maleńkie, a z niemi płeć Mała, _
_Wolna od wojny w państwach tureckich została,
_
_Europie randewu, pod murem swej Porty,_
__
_Że najbliższa Stambułu pyszny cesarz znaczy, _
_Azyją i Afrykę ku Dunaju zmyka.
_
Udział chrześcijan poddanych Turcji w tej wyprawie boli wielce poetę:
_ czemuż by, ze świętej rozpaczy,_
_Nie złączyć szable z nami na pogaństwo raczej?.
_
Jedną z niewielu ozdób, jakimi pozwalali sobie historycy i poeci dawniejsi urozmaicać suchą kronikarską opowieść i jakie dawały im sposobność popisać się ze swą swadą,
były zmyślone mowy, wkładane w usta głównych postaci dziejów lub poematu.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 | 101 Nastepna>>