Wacław Potocki
Drugą, przyczynę nieszczęść krajowych dopatrywano, i to na całym obszarze Rzeczypospolitej, choć z niejednakowych powodów, w królach cudzoziemcach, zagrażających nieustannie
swobodom szlacheckim, troszczących się przeważnie o swoje sprawy i lekceważących tradycje i zwyczaje narodowe.
Jedyną więc deską ocalenia, jedyną reformą, jaka miała zabezpieczyć Rzeczpospolitą od ponowienia się podobnych nieszczęść, był wybór króla rodaka, króla-Piasta, jak się
wyrażano.
Wierzono, że sam widok rodaka na tronie rozbudzi w narodzie i utracone męstwo, i ducha obywatelskiego, że na jedno jego skinienie zapełni się pusty skarb, pojawią hufce dzielnego
rycerstwa, znikną gwałty i nadużycia, ustaną zbytki, a złoty wiek wolności, sprawiedliwości, potęgi i pokoju zakwitnie w dziedzinie Lecha.
Oprócz tych wspólnych nadziei, jakie opierano na wyborze, do którego przecie nie upatrzono jeszcze kandydata, hasło to miało swe specjalne znaczenie — inne dla Małopolan, a inne
dla Mazurów i Litwinów.
Dla pierwszych wyrażało Ono powrót do staropolskich urządzeń, do obyczajów piastowskiej epoki, z którymi razem powrócić muszą dawne cnoty i dawne znaczenie starożytnych rodów
szlacheckich tych prowincji, jako jedynie przechowujących czysto prawdziwe pojęcia o szlachectwie i obowiązkach tego stanu.
Dla drugich znowu znaczyło to głównie prawo swobodnego głosu na elekcji, prawo wybierania kogo bądź i stawienia choćby swej własnej kandydatury.
Bądź co bądź było to hasło streszczające w sobie wszystkie pragnienia i wszystkie nadzieje znękanego tyloletnimi klęskami narodu, toteż przemogło ono nad zabiegami dyplomatów
partii francuskiej.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 | 101 Nastepna>>